Biblioteka internetowa Wolne Lektury jest dla wielu uczniów i nauczycieli jednym z pierwszych źródeł lektur szkolnych. Ale to także miejsce, w którym młodzi ludzie mogą rozpocząć intelektualną przygodę i przekonać się, że czytanie nie jest tylko nudnym obowiązkiem, ale też może być fantastycznym sposobem na spędzanie wolnego czasu.
WOLNE LEKTURY – A CO TO WŁAŚCIWIE JEST?
Lektury szkolne to prawdopodobnie pierwsza myśl, która przychodzi do głowy po usłyszeniu „Wolne Lektury”. Skojarzenie jest, oczywiście, prawidłowe, ponieważ początkowo działalność biblioteki koncentrowała się na publikowaniu lektur szkolnych zalecanych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej, znajdujących się w podstawie programowej. Dodatkowo na Wolnych Lekturach udostępniane są tylko te książki, do których wygasły majątkowe prawa autorskie (znajdują się już w domenie publicznej) lub które zostały udostępnione przez autora/ tłumacza/spadkobiercę na jednej z wolnych licencji. Dlatego z biegiem czasu Wolne Lektury przekształciły się w bibliotekę udostępniającą klasykę literatury polskiej i światowej oraz literaturę współczesną do czytania online oraz do pobrania w formatach mobilnych (PDF, MOBI, EPUB, TXT, FB2) i w formie audiobooków. Wszystkie zasoby dostępne są również za pośrednictwem bezpłatnej aplikacji mobilnej Wolne Lektury. Posiadacze urządzeń z systemem Android mogą już z niej korzystać i cieszyć się lekturą w dowolnym miejscu oraz czasie. Aplikację można pobrać z serwisu Google Play. Użytkownicy systemu iOS zyskają do niej dostęp w bliskiej przyszłości.
Zasoby biblioteki zebrane są w 27 kolekcjach tematycznych, takich jak literatura dla dzieci i młodzieży, biblioteczka polonisty, literatura fantastyczna, literatura przygodowa, Wiersz wolny czy O prawach dziecka. Poza wspomnianymi już lekturami szkolnymi uczniowie znajdą w jej zasobach wiele ciekawych książek, które mogą być dla nich przyjemną lekturą i sposobem na oderwanie się od szkolnej rzeczywistości. Wystarczy zerknąć na spis pozycji znajdujących się w kolekcji literatury przygodowej czy fantastycnej.
Natomiast pedagogom i rodzicom polecamy kolekcję O prawach dziecka, która powstała we współpracy z Biurem Rzecznika Praw Dziecka.
Ci, którzy jednak przedkładają słowo mówione nad pisane, również znajdą coś dla siebie na Wolnych Lekturach. Zasoby biblioteki to również kilkaset audiobooków czytanych przez takich aktorów, jak: Danuta Stenka, Jan Peszek czy Andrzej Chyra. Nagrania można odsłuchać bezpośrednio na stronie lub pobrać je w formatach MP3 i Ogg Vorbis, a następnie słuchać ich na innych urządzeniach. Audiobooki są również dostępne w formacie DAISY dostosowanym do potrzeb osób słabowidzących, niewidomych oraz osób mających trudności z czytaniem.
ALE CZY MOŻEMY TAK PO PROSTU KORZYSTAĆ Z TYCH ZASOBÓW?
Odpowiedź jest tylko jedna – tak. Ze wszystkich zasobów dostępnych na Wolnych Lekturach można zgodnie z prawem bezpłatnie korzystać. Większość utworów w bibliotece nie jest objęta majątkowym prawem autorskim i znajduje się w domenie publicznej, co oznacza, że można je swobodnie publikować i rozpowszechniać.
Dodatkowo od kilku lat w bibliotece udostępniane są utwory na wolnych licencjach (Creative Commons oraz Licencji Wolnej Sztuki), dzięki czemu można z nich również bezpłatnie i zgodnie z prawem korzystać.
Domena publiczna to wszystkie te utwory, z których można korzystać bez ograniczeń autorskich praw majątkowych. Zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem majątkowe prawa autorskie do wszelkiej twórczości (prac literackich, dzieł sztuki, utworów muzycznych itp.) wygasają po 70 latach od śmierci autora (a w przypadku przekładów – również tłumacza) z efektem na koniec roku kalendarzowego. Oznacza to, że 1 stycznia każdego roku twórczość kolejnych autorów przechodzi do domeny publicznej i dzięki temu każdy bez ograniczeń może z nich korzystać bez obaw o naruszanie prawa autorskiego oraz bez konieczności pytania kogokolwiek o zgodę na ich wykorzystanie. Zgodnie z tą zasadą 1 stycznia 2019 roku w domenie publicznej znajdzie się między innymi twórczość Władysława Witwickiego (zmarł w 1948 roku), tłumacza niemal wszystkich dzieł Platona, które będą stopniowo udostępniane w kolejnych latach na Wolnych Lekturach.
Źródło:
https://biblioteka.pl/artykul/WolneLektury-pl-to-nie-tylko-lektury-szkolne/7575?_=1612542298704
